کامپوزیت بهتر است یا ارتودنسی؟

آیا این مطلب برای شما مفید است؟

اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که به دنبال راه چاره‌ای برای زیباتر جلوه دادن لبخند خود هستید، می‌توانید به سراغ دو روش درمانی ارتودنسی و کامپوزیت بروید. اما آیا تفاوت این دو روش درمانی را می‌دانید؟
آیا برای اصلاح ناهماهنگی دندان‌ها، باید از ارتودنسی استفاده کنیم یا کامپوزیت هم می‌تواند پاسخگو باشد؟ اولویت با انجام کدام یک است؟
برای دانستن تفاوت و مزایا و معایب هر یک از این دو روش، باید از یک منبع معتبر اطلاعات درستی به دست آورید. ما در این مقاله قصد داریم با توجه به تخصصی که داریم، تمامی سوالات شما را در این خصوص پاسخ دهیم. ادامه این مقاله را از دست ندهید.

کامپوزیت بهتر است یا ارتودنسی؟

اگر این سوال را از هر دندانپزشکی بپرسید، نمی‌تواند در لحظه به شما پاسخ دهد. معمولا دندانپزشکان در ابتدا شرایط دهان و دندان‌های شما را بررسی می‌کنند؛ چرا که پاسخ به این سوال، بسته به همین شرایط می‌تواند متفاوت باشد.
به عنوان مثال، اگر ناهماهنگی بین دندان‌های یک بیمار زیاد باشد، دندانپزشک مطمئنا کامپوزیت را برای ایشان پیشنهاد نخواهد کرد؛ چرا که این درمان صرفا برای شرایط خفیف و تا حدودی متوسط به کار گرفته می‌شود. دندانپزشک با مشاهده این گونه شرایط، مطمئنا درمان‌ ارتودنسی را بر کامپوزیت، ترجیح می‌دهد.
بنابراین نمی‎توان با اطمینان گفت که کدام روش بهتر است و برتری هریک بر دیگری با توجه به نیاز و شرایط بیمار تعیین می‌گردد.

3 تفاوت کامپوزیت و ارتودنسی

با توجه به اینکه این دو درمان، تفاوت‌های زیادی با هم دارند، باید حتما این تفاوت‌ها را بشناسید تا شما هم بتوانید برای انتخاب طرح درمان خود، تصمیم بگیرید. این تفاوت‌ها شامل هر یک از موارد زیر می‌باشد:

1. هزینه درمان متفاوت بسته به اینکه متخصص شما، کدام روش را پیشنهاد کند، هزینه درمان این دو متفاوت خواهد بود. به علاوه، شرایط و عوامل زیادی در این هزینه دخیل خواهند بود. به عنوان مثال، شرایط دندان‌ها، نوع ناهنجاری و سن بیمار، از جمله این موارد هستند. این نکته را هم در نظر داشته باشید که هزینه درمان کامپوزیت، به دلایل مختلفی، از هزینه درمان‌های ارتودنسی کمتر خواهد بود. البته، هزینه درمان‌های ارتودنسی را معمولا در یک جلسه از شما دریافت نخواهند کرد؛ این یعنی شما می‌توانید این هزینه را در طول دوره درمان پرداخت کنید.
2. طول مدت درمان طول مدت درمان، در این دو روش متفاوت است. البته، در این مورد هم معمولا عواملی که برای هزینه‌ این دو درمان ذکر شدند، تاثیر گذار خواهند بود. اما در کل، بهتر است بدانید که مدت زمان درمان‌های ارتودنسی با توجه به شرایط بیمار، معمولا یک یا حتی چند سال هم به طول می‌انجامد. اما اگر شرایط بیمار به گونه‌ای باشد که بتوان برای وی از کامپوزیت استفاده کرد، معمولا در همان جلسه، درمان به اتمام می‌رسد.
3. تغییر شکل خود دندان اگر دندانپزشک با شرایطی مثل شکستگی، سایش یا تغییر رنگ دندان مواجه شود، مطمئنا درمان‌های ارتودنسی را پیشنهاد نخواهد کرد. به عنوان مثال، فرض کنید که دندان شما دچار شکستگی شده است؛ برای درمان این روش، باید به دنبال روشی باشید که بتوان ظاهر همان دندان را تغییر داد. اما درمان‌های ارتودنسی، تنها می‌توانند موقعیت دندان‌ها را جابه‌جا کنند. کامپوزیت با توجه به ویژگی‌هایی که دارد، می‌تواند برای چنین شرایطی استفاده شود.

برای اصلاح ناهماهنگی دندان‌هایم ارتودنسی را انتخاب کنم یا کامپوزیت؟

ناهماهنگی دندان‌ها مشکلی نیست که بتوان آن را از ریشه با کامپوزیت درمان کرد. البته اگر قرار نباشد به صورت اصولی این نوع ناهنجاری را درمان کرد، بسته به نوع و شدت آن ممکن است بتوان از کامپوزیت نیز استفاده کرد. اما به طور کلی، درمان‌های ارتودنسی را برای چنین ناهنجاری‌هایی انتخاب می‌کنند؛ چرا که درمان‌های ارتودنسی با اعمال نیرو در دراز مدت، سبب برگشت دندان‌ها به موقعیت طبیعی خود خواهند شد. با توجه به شرایط اتصال دندان به بافت‌های زیرین، باید از ارتودنسی استفاده کرد تا بتوان با اعمال نیروی اندک، در طول مدت زمان مشخصی این مشکل را درمان کرد.
البته ممکن است در موارد خفیف این ناهنجاری، دندانپزشک با توجه به شرایط اقتصادی و سلامت بیمار، استفاده از کامپوزیت را پیشنهاد کند.

اولویت با انجام کدام یک است؟ کامپوزیت یا ارتودنسی؟

اینکه اولویت با کدام یک از این دو روش درمانی باشد، بستگی به مشکل شما دارد. فرض کنید که شما با مشکل ناهماهنگی دندان‌ها به دندانپزشک مراجعه کرده‌اید؛ در چنین شرایطی، اولویت درمان برای دندانپزشک، ارتودنسی خواهد بود.
اما اگر شما با مشکلی غیر از این ناهنجاری به دندانپزشک مراجعه کنید، ممکن است این اولویت‌بندی تغییر کند. به عنوان مثال، اگر دندان‌های شما دچار سایش شده باشند، نمی‌توان درمان ارتودنسی را در اولویت قرار داد؛ چرا که اصل درمان ارتودنسی، صرفا برای تغییر وضعیت دندان است، نه تغییر شکل آن. در این گونه موارد که نیاز به تغییر شکل یک یا چند دندان وجود داشته باشد، استفاده از کامپوزیت در اولویت قرار خواهد گرفت.

مزایای ارتودنسی نسبت به کامپوزیت

این را به عنوان یک اصل کلی به خاطر بسپارید که هر یک از روش‌های درمانی، علی رقم داشتن برخی مشکلات، اگر به درستی استفاده شوند، مزایای زیادی هم به همراه خواهند داشت. مزایای استفاده از ارتودنسی نسبت به کامپوزیت به شرح زیر است:

1. درمان نامرتبی دندان‌ها مطمئنا برای موارد شدید، نمی‌توان از کامپوزیت استفاده کرد. به همین دلیل هم، این یک مزیت برای ارتودنسی به حساب می‌آید. چرا که شاید تنها درمانی باشد که بتوان با استفاده از آن، وضعیت دندان‌های افراد را به صورت ریشه‌ای برطرف کرد.
2. عدم وجود محدودیت سنی چنین درمانی را می‌توان حتی برای بالغینی که چندین سال از رویش دندان‌هایشان می‌گذرد، استفاده کرد. استفاده از چنین درمانی در کودکان نیز مشکلی به وجود نمی‌آورد. در کل اگر وضعیت سلامت بیمار مناسب باشد، درمان ارتودنسی محدودیتی از لحاظ سن نخواهد داشت. اما استفاده از کامپوزیت با توجه به شرایط کودک، ممکن است توصیه نشود؛ چرا که این درمان بیشتر برای بالغین و به عنوان یک درمان زیبایی به کار گرفته می‌شود. البته ممکن است در برخی موارد معدود، برای ترمیم دندان شکسته کودک نیاز به استفاده از کامپوزیت وجود داشته باشد.

مزایای کامپوزیت نسبت به ارتودنسی

کامپوزیت نیز اگر در جای درست استفاده شود، مزایای زیادی به همراه خواهد داشت. از جمله مزایایی که می‌توان برای کامپوزیت اشاره کرد، شامل لیست زیر است:

1. مدت زمان درمان بسیار کوتاه یکی از بهترین مزیت‌هایی که این نوع درمان دارد، مدت زمان کوتاه آن است. در حقیقت، درمان با استفاده از کامپوزیت، در حد یک جلسه به پایان می‌رسد.
2. عدم نیاز به آماده سازی قبلی درمان با استفاده از کامپوزیت، بر خلاف ارتودنسی نیازی به آماده‌سازی دندان‌ها ندارد. این یعنی نصب آن نسبت به بریس‌های ارتودنسی خیلی راحت‌تر خواهد بود.
3. هزینه کمتر هزینه درمان کامپوزیت نسبت به ارتودنسی در رنج پایین‌تری قرار دارد. به همین دلیل هم ممکن است بیمار، استفاده از کامپوزیت را بر ارتودنسی ترجیح دهد.
4. عدم تغییر رنگ دندان دقت داشته باشید که درمان‌ ارتودنسی، ممکن است در دراز مدت، رنگ دندان‌های بیمار را به رنگ زرد تغییر دهد. اما استفاده از کامپوزیت با توجه به پوشاندن دندان‌ها، چنین شرایطی را به وجود نمی‌آورد. البته استفاده از کامپوزیت نیز اگر با رعایت بهداشت دهان و دندان همراه نباشد، می‌تواند چنین مشکلاتی هم به بار آورد.
5. تغییر شکل دندان یکی دیگر از مزایایی که می‌توان برای کامپوزیت در نظر گرفت، تغییر شکل دندان‌های مختلف است. به عنوان مثال، اگر دندان شما دچار تغییر رنگ شده باشد، می‌توانید با استفاده از کامپوزیت، یک رنگ طبیعی و یا حتی سفیدتر از آن برای دندان‌های خود به ارمغان آورید. در کل مشکلاتی را که نمی‌توان با استفاده از ارتودنسی درمان نمود، می‌توان با استفاده از کامپوزیت آنها را برطرف کرد.

کامپوزیت ارزان‌تر است یا ارتودنسی؟

قبل از اینکه این موضوع را برایتان روشن کنیم، این نکته را در نظر داشته باشید که هزینه هر یک از این دو روش، به عوامل مختلفی بستگی دارد. از آنجایی که درمان ارتودنسی، یک درمان نسبتا طولانی مدت است و نمیاز به استفاده از تجهیزات پیشرفته‌تری دارد، معمولا با هزینه بیشتری همراه است. اما درمان با کامپوزیت، تنها در یک جلسه به اتمام می‌رسد و شما در همان جلسه، هزینه کامپوزیت و دستمزد دندانپزشک را پرداخت می‌کنید.

آیا می توان به جای ارتودنسی از کامپوزیت استفاده کرد؟

اینکه بخواهید به جای ارتودنسی از کامپوزیت استفاده کنید، بسته به تشخیص متخصص دارد. اگر متخصص با معاینه دندان‌های شما تشخیص دهد که می‌توان از کامپوزیت برای درمان این مشکل استفاده کرد، می‌توان به این روش درمانی روی آورد. اما باز هم تاکید می‌کنیم که درمان ریشه‌ای مشکلاتی مثل نامرتبی دندان‌، بهتر است با ارتودنسی انجام شود.
اما به هر حال، ممکن است بیمار ترجیح دهد از کامپوزیت استفاده کند. خیلی از افراد به دلیل اینکه به دنبال یک روش درمانی سریع‌ هستند، از دندانپزشک خود می‌خواهند تا کامپوزیت را برایشان به کار ببرد؛ این مورد در صورتی قابل استفاده خواهد بود که مشکل دندانی خفیفی داشته باشند.
البته گاهی هم پیش می‌آید که بیمار با توجه یک سری شرایط خاص، نتواند از درمان‌ ارتودنسی بهره بگیرد. به عنوان مثال، فردی که به بیماری دیابت مبتلا است، ممکن است نتواند از این روش درمانی استفاده کند. به همین دلیل در این صورت دندانپزشک مجبور خواهد بود تا به استفاده از کامپوزیت روی آورد.

آیا امکان انجام دادن ارتودنسی و کامپوزیت باهم وجود دارد؟

اینکه تصور کنید با توجه به تفاوت‌هایی که این دو روش درمانی با یکدیگر دارند، نمی‌توان از آن‌ها به صورت همزمان استفاده کرد، یک تصور اشتباه است. در خیلی از مواقع، دندانپزشک ممکن است به استفاده همزمان از این دو روش روی آورد.
به عنوان مثال، اگر دندانی دچار شکستگی شده باشد، می‌توان همزمان با ارتودنسی، از کامپوزیت نیز استفاده کرد تا ظاهر دندان در این مدت طولانی، حفظ شود. البته پیشنهاد شده است که تا حد امکان، اول درمان ارتودنسی به اتمام برسد. اما استفاده همزمان این دو روش، مشکل چندانی به وجود نخواهد آورد.

آیا می توان درمان ارتودنسی را با کاموزیت تکمیل کرد؟

تکمیل درمان ارتودنسی با استفاده از کامپوزیت امکان پذیر است. معمولا برای تکمیل درمان‌های ارتودنسی، به بیماران توصیه می‌شود پس از برداشتن بریس‌ها، از کامپوزیت استفاده کنند. به عنوان مثال، یک بیمار را در نظر بگیرید که پس از استفاده طولانی مدت از بریس‌های ارتودنسی، دچار تغییر رنگ دندان شده باشد.
گاهی هم ممکن است دندان‌های فرد به دلایل دیگری از قبل زرد شده باشند؛ در چنین شرایطی، درست است که وضعیت و موقعیت دندان‌ها به حالت نرمال خود برگشته‌اند؛ اما این تغییر رنگ، زیبایی دندان‌ها را دچار مشکل کرده است. به همین دلیل می‌توان برای تکمیل این درمان، به بیمار توصیه کرد از کامپوزیت استفاده کند. با این کار، هم موقعیت دندان‌ درمان می‌شود و هم ظاهر آن مورد پسند بیمار خواهد شد.
علاوه بر این، گاهی ممکن است برخی از دندان‌ها یک سری شکستگی‌هایی نیز داشته باشند. علاوه بر این شکستگی نیز، ممکن است دندان‌های لب‌پر شده و ساییده شده نیز در دهان بیمار مشاهده شود. برای درمان چنین مشکلاتی نیاز به تکمیل درمان ارتودنسی با استفاده از کامپوزیت خواهد بود. چرا که درمان ارتودنسی به تنهایی نمی‌تواند این مشکل را برطرف سازد.

سوالات متداول

1. مدت درمان با ارتودنسی طولانی است، آیا بهتر نیست به سراغ کامپوزیت برویم؟

   شما نمی‌توانید تشخیص دهید که کدام یک از این دو بهتر خواهند بود. باید شرایط دندان‌های شما توسط دندانپزشک و ارتودنتیست بررسی شوند تا بتوان نتیجه‌گیری درستی انجام داد. اگر ناهنجاری و نامرتبی دندان‌ها به قدری نباشد که مشکل چندانی ایجاد کند، می‌توان کامپوزیت را در اولویت قرار داد.
   اما اگر فرد با مشکلاتی مثل مشکلات جویدن مواجه باشد، باید حتما این مشکل را با ارتودنسی حل کرد؛ حتی اگر زمان درمان وی به چند سال هم برسد.

2. استفاده از کدام یک از این دو روش، درد بیشتری دارد؟

   استفاده از کامپوزیت ممکن است ناراحتی یا حساسیتی برای بیمار ایجاد کند که البته زیاد جای نگرانی وجود ندارد؛ چرا که این حساسیت موقتی خواهند بود.
   در صورتی که فرد پس از قرار دادن بریس‌های ارتودنسی درد و ناراحتی را احساس خواهد کرد که می‌تواند برای تسکین آن تا چند روز از داروهای مسکن تجویز شده استفاده کند.
   دقت داشته باشید که درد و ناراحتی در روش ارتودنسی به مراتب بیشتر از کامپوزیت است؛ این درد بیشتر، به دلیل همان فشاری است که توسط ابزارهای ارتودنسی به دندان وارد می‌شود.

3. دوام کدام یک از این دو روش بیشتر است؟

   درمان‎ ارتودنسی معمولا دوام زیادی دارد و می‌تواند نتایج دائمی داشته باشد، به طوری که فرد تا پایان عمر، از مشکلاتی مثل نامرتبی و ناهماهنگی دندان‌ها رها می‌شود. کامپوزیت‌ها نیز بسته به کیفیتی که دارند و مراقبت‌هایی که بیمار انجام می‌دهد، می‌توانند عمر زیادی داشته باشند. اما به طور کلی، عمر بهترین کامپوزیت‌ها، به بیشتر از 15 سال تجاوز نمی‌کند.

4. توصیه متخصصان برای استفاده از این دو روش، در کدام سنین است؟

   دقت داشته باشید که درمان ارتودنسی بهتر است در سنین کمتر از 25 سال انجام شود. اما برای درمان با کامپوزیت، معمولا توصیه دندانپزشکان این است که این نوع درمان برای سنین قبل از 18 سال انجام نشود. همچنین، اگر فردی که قرار است کامپوزیت کند، در بازه سنی بیشتر از 18 سال قرار داشته باشد، در صورتی مجاز به انجام این درمان خواهد بود که شرایط دهان و دندان خوبی داشته باشد.

5. ابتدا باید از بریس‌ ارتودنسی استفاده کرد یا کامپوزیت؟

   طبق توصیه‌هایی که متخصصان ارتودنسی انجام می‌دهند، بهتر است اول بریس‌های ارتودنسی را به کار ببرید. پیشنهاد شده است تا برای قرار دادن کامپوزیت‌ها، تا پایان بازه درمان ارتودنسی صبر کنید. چرا که درمان‌ شما بهتر می‌تواند جواب بدهد. به علاوه، ممکن است استفاده از بریس‌ها و براکت‌های ارتودنسی روی کامپوزیت‌ها، سبب آسیب رساندن به آنها شود.